ห่านคอขาว (Swan Goose) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Anser cygnoides มีชื่อเรียกอื่น ๆ เช่น ห่านเทาปากดำ ห่านจีน เป็นต้น เป็นห่านขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง จัดอยู่ในวงศ์นกเป็ดน้ำ (Anatidae)

ห่านคอขาวมีความยาวประมาณ 81-94 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 4-5 กิโลกรัม ตัวผู้และตัวเมียมีลักษณะคล้ายกัน ตัวผู้จะมีสีสันสดใสกว่า ตัวผู้จะมีหัวและคอสีน้ำตาลเข้มด้านบนและสีน้ำตาลอ่อนด้านล่าง ลำตัวสีเทาอมน้ำตาล ปากสีดำ เล็บสีดำ ลำคอยาว

ห่านคอขาวมีการกระจายพันธุ์ในประเทศมองโกเลีย เหนือสุดของประเทศจีน และทางตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศรัสเซีย ซึ่งเป็นแหล่งผสมพันธุ์วางไข่ และอพยพหนีหนาวไปภาคกลางและภาคเหนือของประเทศไทย มักพบในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนเมษายน

ห่านคอขาวชอบอาศัยอยู่ตามแหล่งน้ำขนาดใหญ่ เช่น ทะเลสาบ หนองน้ำ แม่น้ำ ลำธาร มักพบอยู่เป็นฝูงใหญ่ บางครั้งอาจพบรวมอยู่กับนกน้ำชนิดอื่น ๆ

ห่านคอขาวเป็นสัตว์กินพืชและสัตว์น้ำขนาดเล็ก อาหารหลักได้แก่ หญ้า เมล็ดพืช แมลง และสัตว์น้ำขนาดเล็ก เช่น กุ้ง หอย ปู ปลา เป็นต้น

ห่านคอขาวเริ่มผสมพันธุ์ในช่วงเดือนเมษายนถึงเดือนมิถุนายน ตัวเมียจะวางไข่ครั้งละ 5-6 ฟอง ไข่จะฟักออกเป็นตัวประมาณ 28-30 วัน ลูกห่านจะออกลูกเป็นระยะเวลาประมาณ 60 วัน

ห่านคอขาวเป็นนกที่หายากในไทย พบได้เพียงในบางพื้นที่เท่านั้น สถานะปัจจุบันในประเทศไทยจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2535

1
2
3
4
5
เสียงร้อง
6
A : นกที่มีรายงานพบตามธรรมชาติในระยะ 50 ปีที่ผ่านมา

B : นกที่ไม่มีรายงานพบในธรรมชาติเป็นเวลาอย่างน้อย 50 ปี

C : นกต่างถิ่นที่ถูกนำเข้ามาในประเทศไทย และสามารถปรับตัวให้อาศัยและขยายพันธุ์ได้เองในธรรมชาติ

D : นกที่พบในธรรมชาติแต่อาจเป็นนกที่หลุดจากกรงเลี้ยง

E : นกที่มีรายงานพบในอดีต แต่อาจเป็นการจำแนกชนิดผิดพลาด

F : นกที่เป็นประชากรผสมข้ามสายพันธุ์ และยังไม่มีรายงานของประชากรที่มีลักษณะแท้ตามชนิดดั้งเดิม

สถานภาพตามฤดูกาลของนกแต่ละชนิด

R : นกประจำถิ่น

N : นกที่อพยพเข้ามาช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์ (ฤดูหนาว)

B : นกที่อพยพเข้ามาทำรังวางไข่

P : นกอพยพผ่านช่วงฤดูใบไม้ผลิ และฤดูใบไม้ร่วง

V : นกพลัดหลง มีรายงานไม่เกิน 3 ครั้ง

ขอบคุณข้อมูลภาพถ่ายจาก https://ebird.org
ขอบคุณข้อมูลการกระจายพันธุ์และเสียงร้องจาก https://ebird.org