ปลายเดือน ส.ค.ที่ผ่านมามีนกชายเลนปริศนามาปรากฏตัวกลางทุ่งนาท่าหลวง ใกล้เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ อ.ชัยบาดาล จ.ลพบุรี เป็นที่ถกเถียงกันว่ามันคือชนิดไหนระหว่างนกชายเลนกระหม่อมแดง (Sharp-tailed Sandpiper) ที่หายากในไทย และนกชายเลนอกลาย (Pectoral Sandpiper) ซึ่งหายากยิ่งกว่าเสียอีก เพราะมีรายงานในไทยก่อนหน้านี้เพียงแค่ครั้งเดียวเท่านั้น อย่างไรก็ตาม สามวันถัดมาก็มีนกชายเลนอกลายของแท้แน่นอนถูกถ่ายภาพไว้ได้ที่จุดเดียวกัน และอยู่ให้ดูหลายวันทีเดียว

การพบครั้งนี้ห่างจากรายงานแรกในไทยเกือบ 9 ปี โดยครั้งนั้นพบที่บ้านปากทะเล จ.เพชรบุรี แหล่งดูนกชายเลนที่โด่งดังที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ลักษณะภายนอกที่ใช้จำแนกชนิดนกชายเลนอกลายจากนกชายเลนกระหม่อมแดงได้คือบริเวณสีเข้มที่อก ซึ่งตัดกับท้องสีขาวชัดเจนกว่า นอกจากนี้ยังมีลายขีดรูปลูกศรสีดำที่แนวข้างลำตัวน้อยกว่า โทนสีด้านบนลำตัวก็เป็นสีน้ำตาลอมเหลืองตุ่น ๆ ไม่อมน้ำตาลแดง จะงอยปากก็ยาวกว่าด้วย

ดูเผิน ๆ ทั้งสองชนิดคล้ายนกสติ๊นท์นิ้วยาว (Long-toed Stint) ซึ่งพบง่ายกว่ามาก จริง ๆ แล้วทั้งนกชายเลนอกลายและกระหม่อมแดงตัวโตกว่านกสติ๊นท์พอสมควร แต่หากไม่มีนกอื่นอยู่ใกล้ ๆ ให้เทียบ การประเมินขนาดก็มีโอกาสผิดเพี้ยนง่าย นอกจากขนาดตัว นกสติ๊นท์นิ้วยาวก็มีสัดส่วนหัวที่โตและลำตัวเพรียวบางกว่า โคนปากสีเข้มก็เป็นจุดสังเกตสำคัญ หากเห็นโคนปากทั้งบนและล่างสีเหลืองชัดเจนก็แสดงว่าอาจไม่ใช่นกสติ๊นท์
ขอบคุณข้อมูลจาก http://oknation.nationtv.tv/blog/plains-wanderer/2018/09/15/entry-1

1
2
3
4
5

A : นกที่มีรายงานพบตามธรรมชาติในระยะ 50 ปีที่ผ่านมา

B : นกที่ไม่มีรายงานพบในธรรมชาติเป็นเวลาอย่างน้อย 50 ปี

C : นกต่างถิ่นที่ถูกนำเข้ามาในประเทศไทย และสามารถปรับตัวให้อาศัยและขยายพันธุ์ได้เองในธรรมชาติ

D : นกที่พบในธรรมชาติแต่อาจเป็นนกที่หลุดจากกรงเลี้ยง

E : นกที่มีรายงานพบในอดีต แต่อาจเป็นการจำแนกชนิดผิดพลาด

F : นกที่เป็นประชากรผสมข้ามสายพันธุ์ และยังไม่มีรายงานของประชากรที่มีลักษณะแท้ตามชนิดดั้งเดิม

สถานภาพตามฤดูกาลของนกแต่ละชนิด

R : นกประจำถิ่น

N : นกที่อพยพเข้ามาช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์ (ฤดูหนาว)

B : นกที่อพยพเข้ามาทำรังวางไข่

P : นกอพยพผ่านช่วงฤดูใบไม้ผลิ และฤดูใบไม้ร่วง

V : นกพลัดหลง มีรายงานไม่เกิน 3 ครั้ง

ขอบคุณข้อมูลภาพถ่ายจาก https://ebird.org
ขอบคุณข้อมูลการกระจายพันธุ์และเสียงร้องจาก https://ebird.org