| Photographer : | © Vijay Kumar Sethi |
| ชื่อสามัญ | ชื่อวิทยาศาสตร์ | ชื่อไทย | การรายงาน | สถานภาพตามฤดูกาล |
| Black-winged Stilt | Himantopus himantopus | นกตีนเทียน | A | R, N |
นกตีนเทียน (Black-winged Stilt) เป็นนกลุยน้ำพบได้ทั่วไปในพื้นที่ภูมิอากาศร้อนถึงอบอุ่น เป็นนกสังคมมักพบเป็นฝูงขนาดเล็ก พบในพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีน้ำตื้นและมักเป็นน้ำกร่อย มีลักษณะเด่นคือ ขายาวมากสีชมพูแดง ปากแหลมบางยาว และสีขนขาวดำตัดกัน
ลักษณะ
นกตีนเทียนเป็นนกชายเลนขนาดกลาง ตัวโตเต็มวัยมีลำตัวยาว 33–38 เซนติเมตร ปากบางแหลมและยาวตรงสีดำ หัว อก คอ ท้องและลำตัวขาว ปีกและลำตัวด้านบนดำ ขายาวมากสีชมพูแดง มีหน้าแข้งยาวสำหรับเดินลุยเลน มี 4 นิ้ว นิ้วเท้าหลังยกสูง 3 นิ้วเท้าหน้าติดกันเป็นพังผืด ขณะบินจะเหยียดขายาวพ้นหาง ตาสีแดง บางตัวอาจมีแถบสีเทาหรือดำที่หัวและท้ายทอย นกวัยรุ่นปีกสีน้ำตาล
ถิ่นที่อยู่
นกตีนเทียนพบได้ทั่วไปในพื้นที่ภูมิอากาศร้อนถึงอบอุ่น กระจายพันธุ์ตั้งแต่ทวีปยูโรไซบีเรีย และแอฟริกา ในประเทศไทยพบได้ทั่วไปตามแหล่งน้ำจืดและน้ำกร่อย เช่น ทะเลสาบ หนองน้ำ ชายทะเล ป่าชายเลน เป็นต้น
อาหาร
นกตีนเทียนเป็นนกกินแมลงและสัตว์น้ำขนาดเล็ก เช่น หนอน ปู กุ้ง ไรน้ำ แมลงน้ำ เป็นต้น มักหากินโดยการเดินลุยน้ำตื้นๆ และใช้ปากจิ้มลงไปในน้ำเพื่อหาอาหาร
การผสมพันธุ์
นกตีนเทียนทำรังบนพื้นดินใกล้แหล่งน้ำ โดยการขุดให้เป็นหลุมเล็กๆ รองด้วยใบหญ้าแห้งแต่ไม่มากนัก ไข่มีสีพื้นเป็นสีเขียวเข้ม หรือสีน้ำตาล มีจุดหรือลายสีเขียวหรือสีน้ำตาลแดง ในแต่ละรังมีไข่ 3-4 ฟอง ระยะเวลาฟัก 25-26 วัน
สถานะการอนุรักษ์
นกตีนเทียนจัดเป็นนกป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535
พฤติกรรม
นกตีนเทียนเป็นนกสังคมมักพบเป็นฝูงขนาดเล็ก มักเดินลุยน้ำตื้นๆ หากิน บางครั้งก็บินโฉบจับแมลงบนผิวน้ำ นกตีนเทียนมีพฤติกรรมที่น่าสนใจในการหลอกล่อสัตว์นักล่าที่เข้ามาใกล้รัง โดยมันจะบินส่งเสียงร้อง และลงมาแกล้งทำท่า”ปีกหัก”บนพื้นในจุดที่ห่างออกไปจากรัง เพื่อเบี่ยงเบนความสนใจศัตรูให้ตามไป
ความน่าสนใจ
นกตีนเทียนเป็นนกที่พบได้ทั่วไปในประเทศไทย มีลักษณะโดดเด่นที่ขายาวมากสีชมพูแดง จึงเป็นนกที่ดึงดูดสายตาของผู้พบเห็นได้เป็นอย่างดี
1
2
3
4
5
A : นกที่มีรายงานพบตามธรรมชาติในระยะ 50 ปีที่ผ่านมา
B : นกที่ไม่มีรายงานพบในธรรมชาติเป็นเวลาอย่างน้อย 50 ปี
C : นกต่างถิ่นที่ถูกนำเข้ามาในประเทศไทย และสามารถปรับตัวให้อาศัยและขยายพันธุ์ได้เองในธรรมชาติ
D : นกที่พบในธรรมชาติแต่อาจเป็นนกที่หลุดจากกรงเลี้ยง
E : นกที่มีรายงานพบในอดีต แต่อาจเป็นการจำแนกชนิดผิดพลาด
F : นกที่เป็นประชากรผสมข้ามสายพันธุ์ และยังไม่มีรายงานของประชากรที่มีลักษณะแท้ตามชนิดดั้งเดิม
สถานภาพตามฤดูกาลของนกแต่ละชนิด
R : นกประจำถิ่น
N : นกที่อพยพเข้ามาช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์ (ฤดูหนาว)
B : นกที่อพยพเข้ามาทำรังวางไข่
P : นกอพยพผ่านช่วงฤดูใบไม้ผลิ และฤดูใบไม้ร่วง
V : นกพลัดหลง มีรายงานไม่เกิน 3 ครั้ง
ขอบคุณข้อมูลภาพถ่ายจาก https://ebird.org
ขอบคุณข้อมูลการกระจายพันธุ์และเสียงร้องจาก https://ebird.org
